Investor_24

Wiedza w pigułce – dziedziczenie
Praw Udziałowych (akcji) ASI.

Co mówi Kodeks spółek handlowych?

W związku z tym, że w ustawa o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi nie zawiera odmiennych regulacji, w przypadku, gdy małżonkowie są współuprawnieni z akcji zastosowanie znajdą ogólne reguły z Kodeksu Spółek Handlowych.

Sytuacja, gdy akcja wchodzi w skład majątkowej wspólności małżeńskiej, wywołuje problemy wynikające z konieczności jednoczesnego stosowania przepisów KRO oraz KSH. Wyróżnić trzeba sferę stosunków wewnętrznych spółki oraz sferę samego stosunku wspólności majątkowej małżonków. Na płaszczyźnie spółki problem ten rozwiązuje przepis art. 343 § 1 KSH, który stanowi, że wobec spółki za akcjonariusza uważa się tylko osobę wpisaną do rejestru akcjonariuszy, z uwzględnieniem ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by akcjonariuszami wpisanymi do rejestru akcjonariuszy byli obydwoje małżonkowie. Rodzi to oczywiście pewne problemy praktyczne, wobec konieczności ustanowienia wspólnego przedstawiciela (art. 333 § 2 KSH).

Zgodnie z treścią wspomnianego art. 333 § 2 KSH współuprawnieni z akcji wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela.

Wobec niepożądanych dla spółki konfliktów pomiędzy współuprawnionymi z akcji przepisy KSH dla realizacji uprawnień inkorporowanych w akcji wymagają ustanowienia wspólnego przedstawiciela (art. 333 § 2 KSH).
Ustanowienie wspólnego przedstawiciela jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, stąd w przypadku wspólności w częściach ułamkowych, z mocy art. 2 KSH w zw. z art. 199 KC per analogiam, wymaga to zgody wszystkich współuprawnionych.
Wspólnym przedstawicielem na podstawie stosownego pełnomocnictwa może być jeden ze współuprawnionych małżonków. Wspólny przedstawiciel współuprawnionych z akcji działa jak akcjonariusz w zakresie wszelkich praw i obowiązków korporacyjnych i majątkowych w spółce – jest uprawniony do odbioru dywidendy, wykonania prawa poboru, uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, głosowania, zaskarżania uchwał itp. Dla realizacji powyższych uprawnień wspólny przedstawiciel może ustanowić pełnomocnika. Oczywiście wspólny przedstawiciel nie jest uprawniony do zbycia lub obciążenia akcji. Jeżeli ustanowiono wspólnego przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być kierowane tylko wobec niego (arg. ex art. 333 § 3 KSH).

Czy można złapać się w pułapkę współwłasności?

Jeżeli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela, nie mogą realizować praw wynikających z akcji, co ma doniosłe skutki, gdyż pozbawieni są możliwości odbioru dywidendy, skorzystania z prawa poboru, głosowania itp.

W przypadku ustania stosunku prawnego będącego podstawą istnienia tej wspólności łącznej, np. śmierci jednego z małżonków, akcje staną się przedmiotem wspólności w częściach ułamkowych. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z małżonków – drugi małżonek pozostaje właścicielem połowy posiadanych akcji. Druga połowa posiadanych akcji, w związku z tym, że akcje są normalnym składnikiem majątku spadkodawcy wejdzie do masy spadkowej i podlegać będzie ogólnym zasadom dziedziczenia – w przypadku sporządzenia testamentu będzie to dziedziczenie testamentowe, w przypadku braku testamentu – ustawowe.

W przypadku, gdy spadkodawca za swojego życia nie sporządził ważnego testamentu, dziedziczenie po nim odbywa się na zasadach ustawowych. W takiej sytuacji spadkobiercy dziedziczą po spadkodawcy nie konkretne składniki majątkowe, lecz majątek wchodzący w skład spadku jako całość. W odniesieniu do akcji jest to sytuacja bardzo niekorzystna, ponieważ aby spadkobiercy stali się samodzielnymi właścicielami określonych składników wchodzących w skład majątku spadkowego, a zatem mogli nimi samodzielnie dysponować, nie będąc zmuszonym do współpracy z innymi spadkobiercami, niezbędny jest podział spadku.

Jak planować dziedziczenie?

Możliwe są zatem dwa rozwiązania. Sporządzenie testamentu, w którym małżonek jest powołany do całego spadku (do wszystkich jego składników). Wobec tego, spadkobierca testamentowy dziedziczyć będzie nie tylko akcje w spółce, ale również wszystkie pozostałe składniki majątku spadkodawcy. Jeżeli jednak spadkobierca chciałby zabezpieczyć odpowiednio również pozostałych członków rodziny, a jego wolą jest by wyłącznie do małżonka należały wchodzące w skład masy spadkowej akcje można skorzystać ze stosunkowo nowego rozwiązania polskiego prawa spadkowego, a mianowicie zapisu windykacyjnego. Zapis taki zamieszcza się w testamencie sporządzonym przed notariuszem. Jego skutkiem z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy małżonek nabędzie ściśle wskazane w zapisie prawa majątkowe, czyli np. przedmiotowe akcje spółki.
Nabycie przez zapisobiercę przedmiotu zapisu windykacyjnego wymaga jednak potwierdzenia. Można je uzyskać w sądowym postępowaniu o stwierdzeniu nabycia spadku, jak również w drodze notarialnego poświadczenia dziedziczenia, które jest procedurą znacznie szybszą. Dokument potwierdzający dziedziczenie z zapisu windykacyjnego sporządzony przez notariusza może stanowić podstawę wniosku o wpis małżonkaspadkobiercy do księgi akcyjnej.

Powyższe rozwiązanie wydaje się optymalne. Dodatkowo w testamencie można powołać wykonawcę testamentu.
Nic nie stoi na przeszkodzie by wykonawcą był spadkobierca lub zapisobierca, czyli w tym przypadku małżonek.

Nie pozostawiaj nic przypadkowi.

Podstawowe zadanie wykonawcy testamentu to zarządzanie majątkiem spadkowym tak, aby nie stracił on wartości do czasu objęcia go przez spadkobierców. Ustawodawca nie ogranicza w żaden konkretny sposób praw wykonawcy co do zarządzania majątkiem spadkowym, a zatem może on dokonywać zarówno czynności zwykłego zarządu, jak i przekraczających zakres zwykłego zarządu (tak wyraźnie M. Pazdan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, 2015, t. II, art. 988, Nb 4; E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński, w: Gudowski, Komentarz, 2017, t. VI, art. 988, Nb 4; J. Kremis, J. Kuźmicka-Sulikowska, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz, 2017, art. 988, Nb 2).

Co istotne, spadkodawca może powołać wykonawcę testamentu do sprawowania zarządu przedmiotem zapisu windykacyjnego. Jest to szczególnie istotne w przypadku, gdy przedmiotem zapisu windykacyjnego są akcje, ponieważ w razie sporów o ważność i skuteczność zapisu windykacyjnego, pozwoli mu to zapisobiercy szybciej objąć władztwo nad przedmiotem zapisu.

Autor: Paulina Jachna
Radca prawny (Attorney-at-Law)

 
Green Valley ASI S.A. (ASI) z siedzibą w Warszawie, Plac Bankowy 2, 00-095 Warszawa informuje, że dane przedstawione w niniejszej informacji mają charakter wyłącznie reklamy i promocji i nie stanowią wystarczającej podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej. Fundusz nie gwarantuje realizacji celu inwestycyjnego oraz osiągnięcia określonego wyniku. Uczestnik Funduszu musi liczyć się z możliwością utraty przynajmniej części wpłaconych środków. Zaprezentowane wyniki funduszy inwestycyjnych są oparte na danych historycznych i nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Wynik inwestycyjny Funduszu nie jest tożsamy z wynikiem inwestycyjnym uczestnika Funduszu. W zależności od odpowiednich obowiązków podatkowych Uczestnik może być również zobowiązany do zapłacenia podatku bezpośrednio obciążającego dochód z inwestycji w funduszu w szczególności podatku od dochodów kapitałowych. Niniejsze informacje nie są w żadnym razie przedstawiane w zamiarze dokonania czynności prawnej lub wywołania jakichkolwiek skutków prawnych w inny sposób, a w szczególności nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, oferty publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1832.). Nie stanowią również oferty inwestycyjnej, oferty świadczenia usług inwestycyjnych ani świadczenia usług w zakresie pomocy prawnej, rekomendacji inwestycyjnej, w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczących instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Szczegółowy opis warunków emisji, czynników ryzyka i opłat oraz inne informacje dotyczące nabywania Praw Udziałowych emitowanych przez ASI znajdują się w Regulaminie dla inwestorów udostępnionych na stronie internetowej, stanowiących integralną część oferty.

Inne artykuły
Ekologiczne inwestycje

Ulga podatkowa dla inwestorów ASI?

Ulga podatkowa dla inwestorów ASI. Alternatywne Fundusze Inwestycyjne zarządzane przez Alternatywne Spółki Inwestycyjne (ASI) stanowią nowy rodzaj funduszy, który uważany jest przez wielu za  ryzykowny.

Czytaj dalej »
Zobacz wszystkie artykuły >>>